Wymagania klimatyczne róż – Temperatura – Opady

Wymagania klimatyczne róż.

Strefa klimatyczna. Wspomniałem, że rodzaj róża występuje głównie w strefie umiarkowanej półkuli północnej. Dzieje się tak dlatego, że rozliczne gatunki róż, jakkolwiek w odniesieniu do klimatu, wilgotności i gleby wykazują między sobą duże różnice — to jednak wszystkie mają tę wspólną cechę, że nie znoszą ani nazbyt niskich, ani za bardzo wysokich temperatur. Rozmieszczenie poszczególnych dziko rosnących gatunków w różnych warunkach klimatycznych wskazuje, że gatunki najbardziej wytrzymałe na mrozy nie przekraczają w kierunku północnym izotermy lipca wynoszącej 10°C, najbardziej zaś ciepłolubne nie przekraczają w kierunku południowym izotermy lipca wynoszącej 30°C. W granicach tych izoterm znajduje się cała Europa, Afryka północna, niemal cała Azja oraz olbrzymia część Ameryki Północnej, obejmująca prawie całe Stany Zjednoczone oraz południową Kanadę.
Polska zatem znajduje się w korzystnej dla róż strefie klimatycznej, leży bowiem w środkowym pasie terenów objętych tymi izotermami. Ze strony klimatu zatem nie ma żadnych przeszkód.

Temperatura. Spróbujmy bliżej sprecyzować wymagania róż, i to tych gatunków, ras i odmian, które dla uprawy w naszych warunkach mają znaczenie. Z obserwacji tych róż wynika, że najkorzystniej rozwijają się one na terenach znajdujących się w granicach izoterm lipca 25—30°C, a więc w klimacie cieplejszym od naszego, obejmującym m. in. tereny Europy Południowej. Teraz rozumiemy, dlaczego u nas lepiej udają się i bujniej rosną róże w szklarniach niż w gruncie; dlaczego tak wspaniale się czują w klimacie śródziemnomorskim.
A jak kształtuje się wytrzymałość na mróz tych gatunków, ras i odmian, których uprawą jesteśmy zainteresowani? Niektóre gatunki dzikie wytrzymują temperaturę około — 25°C; mieszańce herbatnie zaś, które należą do stosunkowo najbardziej wrażliwych około — 10°C. Widać z tego, że interesujące nas gatunki dzikie w naszych warunkach klimatycznych nie będą wymagały zabezpieczenia na zimę; trzeba natomiast okrywać najpowszechniej uprawiane róże, a więc mieszańce herbatnie i bukietowe.
Na terenie naszego kraju w zakresie kształtowania się warunków klimatycznych występują pewne różnice, które w odniesieniu do najniższych temperatur można określić na około 10°C. Najkorzystniejsze warunki mają województwa zachodnie i północne (klimat cieplejszy), gorsze natomiast województwa wschodnie i południowe o klimacie surowszym. Różnice te, oczywiście, trzeba uwzględnić przy zabezpieczaniu krzewów na zimę; okrycie w warunkach klimatu surowszego musi być odpowiednio grubsze.

Opady. Ilość opadów atmosferycznych w uprawie róż w gruncie odgrywa zasadniczą rolę. Rathlef (dr H. von Rathlef „Die Rose und ihre Kultur”, Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart, 1940) uważa, że do pomyślnego rozwoju krzewów róż w gruncie, w warunkach środkowej Europy, potrzeba rocznie od 700 do 800 mm opadów. Z tego wynikałoby, że nie wszędzie na terenie naszego kraju znajdują róże odpowiednie dla siebie warunki pod tym względem. Obserwacje jednak dużych plantacji róż w rejonach naszego kraju odznaczających się mniejszymi opadami atmosferycznymi (500—600 mm) wskazują, że i tam, przy prawidłowej agrotechnice, można uzyskać doskonałe rezultaty bez potrzeby dodatkowego podlewania. Konfrontacja zatem wartości określonych przez Rathlefa z naszymi obserwacjami, głównie plantacji szkółkarskich, upoważnia do stwierdzenia, że róże można uprawiać również na terenach o mniejszych opadach atmosferycznych; z tychże obserwacji wynika, że za minimum opadów dla naszego kraju należy przyjąć około 500 mm. Trzeba jednak zaraz dodać, że w rejonach o mniejszej ilości opadów konieczna jest wzorowa agrotechnika, rekompensująca w pewnej mierze niedobory wody.

Należy też wspomnieć, że niedobory w zakresie opadów atmosferycznych mogą być w wysokim stopniu łagodzone przez sąsiedztwo większych zbiorników wodnych, które wydatnie zwiększają wilgotność powietrza. Tak więc w rejonach naszego kraju o niewysokich opadach atmosferycznych sąsiedztwo zwierciadeł wodnych jest nader korzystne.